عبادت چیست؟

کار هایی راکه ما انجام می دهیم اگر برای رضای خدا باشد عبادت است.

قرآن نیز می فرماید:{وَما خَلَقتُ الجِنَّ وَالاِنسَ اِلا لِیَعبُدوُن} عبادت هدف آفرینش انسان هاست

سیمای نماز

نماز، از مهم ترین سفارش های انبیأ بوده واز بارز ترین مصادیق عبادت است.

نماز نور چشم پیامبرعزیزاست.{قُرَّةُ عَینی فیِ الصَّلوةِ}

نماز پیمان خداوند است.{اَلصَّلوةُ عَهدُ الله}

نماز اهرام استعانت درغم ها ومشکلات است. خداوند می فرماید: ازصبرونماز در  مشکلات کمک بگیرید وبرآن هاپیروزشوید. {وَاَستَعِینوابِالصَّبرِوالصَّلَوة}

نماز،داورتکبر است.علی{ع} می فرماید: خداوند،نمازراواجب کردتاانسان را از کبر دور کند.

{وَالصلَوة تَنزیهاً عن الکِبر}

نماز وسیله ی تشکرازخداوندبر نعمت های اوست.{فَصَلِّ لِرَبِّکَ واَنحَر}

فواید نماز

نماز،به منزله پرچم وآرم و نشانه ی مکتب اسلام است.

نماز،پایه و ستون دین است.{اَلصَّلوةُ وجهُ دینَکُم}

{مَوضِعُ الصَّلاةِ مِنَ الّد ینَکُم وَ ضِعِ الرَأس مِنَ} نماز نسبت سربه تن است.   

نماز،وسیله ی سنجش مردم است:{اَلصَّلاةُ میزانُ}

نماز،رابطه مخلوق است،انسان مادی را معنوی می کندوانسان را علاوه بر آشناکردن با خدا،با طبیعت نیزآشنا می سازد،باآب،خاک، قبله، طلوع، غروب و وقت و

نماز تنها عبادتی است که حتٌی درغرق شدن وجنگ هم ساقط نمی شود وبرترین فریاد آزادگی انسان از سلطه قدزتمندان واعلام بند گی در آستان خداوند است.

نماز، زنده نگه داشتن سنّت ابراهیم ومحمدومهدی{ع}است.

نماز،وسیله ی نزدیک شدن انسان به خداست.:{اَلصَّلاةُ قربانُ کُلِ تَقی}

نماز، آخرین سفارش انبیاء وآجرین سفارش امام صادق{ع}پیش ازوفات است که خویشندان وفرزندان را دورخود جمع کرد وتوصیه نمود که هر  که نماز را سبک شمارد، مشمول شفاغت ما در قیامت نخواهد شد.

نماز،برای اولیاءخدا شیرین وبرای منافقان دشوارو بارسنگین است.:{وَإنَّهَا لِکَبرَةُ إلَّا عَلَی اَلخَشِعِینَ}

نماز،کوبنده ی شیطان است.:{مُدحِرةً لِلشیطان}

نماز های مردود

دراحادیث،نماز برخی افراد را فاقد ارزش ومردود به حساب می آورده اند،که به چند نمونه اشاره می شود:

ـ بی تفاوتی

امام صادق{ع}فرمود:نماز کسانی که نسبت به برهنگتن وآوارگان جامه بی تفاوتند،قبول نیست.

ـ حرام خواران

پیام بر اکرم{ع}فرمودک نماز حرام خواران،مثل بنای ساختمان بر ریگ است.

ـ بی تعهدان در خانه

رسول خدا{ع}فرمود:نماز زنی که از درآمد شوهر بهره مند می شوند ولی به وضایف الهی خود عمل نمی .

ـ افراد لااُبالی

نماز کسی که اهل تقوا نیست،یا رکوع وسجودش رادرنمازبه طور مطلوب انجام نمی دهد،پذیرفته نیست.

آداب نماز

امام باقر{ع}فرموده است:

درنماز،توجه به خدا داشته باش، زیراازنماز آن مقدارقبول می شودکه با توّجه خوانده شود.

سپس حضرت می فرماید:هنگم نماز،با دست وصورت خود بازی مکن،زیراهمه ی این کارها،سبب نقض نمازمی شود،درحالت کسالت وخاب وسنگینی مشغول نمازمشو،زیراچنین نمازی،ازآن منافقان است.

درحدیثی از پیامبر{ع}نقل شده است:

دورکعت نماز انسان با  تقوا،برترازهزار رکعت نماز فرد لاابالی است.

{رَکعَتانِ رَجُلٍ وَرعٍ اَفضَلُ مِن اَفضَلُ مِن اَفضَلُ مِن اَلفِ رَکعَةٌ مِن مَخلِطٍ}

امام صادق{ع}می فرماید:هنگام نماز،ازدنیا وآنچه درآنست مأیوس شم وتمام توجّهت را به خدا قرار ده به یاد روزی باش که در برابر دادگاه عدل الهّی قرار می گیری.

ازیامبر نقل شده است که دو رکعت نماز کسی که مسواک کند، از هفتاد رکعت بدون مسواک بهتر است.

طهارت

1ـ وضو

نماز گزار، باید برای انجام این عبادت،کسب طهارت کند، گاهی با وضو یا غسل، ودر شرایطی هم تیمّم می کند.وضو جزءایمان است وبه تعبیر امام باقر{ع} نمازبدون وضو، نماز نیست.ودر برخی روایات،از وضوبه عنوان[کلید ایمان]و[نصف ایمان]تعبیر شده است.

امام رضا{ع} بیان جالبی در باره ی وضوداردومی فرماید:

وضو،یک ادب دربرابرخداست،وقتی در برابر خداوند می ایستید پاک باشید.

2ـ تیمّم

وقتی آب برای وضونبود،یا وقت برای وضو کم بود، یا مصرف آب برای سلامتی انسان ضرر داشت،یا قیمت آب،در حد غیر قابل تحملّی گران بود، یا آب را برای آشامیدنوحفظ جان لازم داشتیم،در این گونه موارد باید تیمّم کرد.یعنی طبق دستوری که در رساله هاآمده،دست هارا برخاک پا زد وبرپیشانی وپشت دست ها کشید.آن هم خاکی که پاک وبهداشتی باشد،نه از هر خاک آلوده ای!در حدیثی می خوانیمکه حضرت علی کردن بر خاک های کنارکوچه ها(کهمعمولاٌآلوده است)نهی کرده است.

لباس ومکان نماز گزار

پوشش نماز کزاران باید با لباس پاک وحلال باشد.بهتر است که لیباس نمازگزار،سفید وپاکیزه باشدوبوی خوش استعمال کندواز لباس های سیاه ،چرک وتنگ یالباس افراد لاابالی نسبت به امرپاکی ونجسی،استفاده نکند.همچنین مکان وفرش وتختی که روی آن نمازخوانده می شود باید حلال وفاقد نجاسات باشدیا اگر نمازگزاربا پولی که خمس و زکاتآن را نداده است ملکی بخرد ودر آن نماز بخواند نمازش باطل می شود.

اخلاص نیت

گرچه نیّت،اولین واجب درمتن نماز است،امّا بنا به اهمّیت آن وملاک ارزش بودنش در هر کاری است از جمله در عبادات ونماز.

نیت ملاک ارزش

عنصری که به عمل یک انسان بها می دهد،نیّت وانگیزه و هدف اوست.

نیّت،رکن عبادات است.اگرعملی بدون نیّت انجام شود،یا نیّت غیر خدایی داشته باشد ،باطل است.

نماز های مستحب(نوافل)

به جزءنمازهای واجب روزانه (هفده رکعت)، نماز های دیگرهم وجود دارد که انجام آن ها مستحب است وچون این نمازها،اضافه برنماز واجب است،به آن ها نافله ونوافل گفته می شود.

تعداد رکعت های نمازهای مستحب،دوبرابررکات واجب،یعنی سی وچعار رکعت است،بدین شرح:

نافله ی نمازصبح،دورکعت،قبل از نماز صبح.

نافله ی نماز ظهر،هشت رکعت،قبل ازنمازظهر.

نافله ی نمازعصر،هشت رکعت قبل ازنماز عصر.   

نافله ی نماز مغرب،چهاررکعت،بعد از نمازمغرب.

نافله ی نمازغشاء،دو رکعت نشسته،بعد از عشاء.

6 نافله ی شب،یازده رکعت،پیش از اذان صبح،که هشت رکعت آن(نافله ی شب)نام دارد،دو رکعتش به نام(شفغ)،ویک رکعت دیگرش به نام(وتر))

نمازجماعت

همین که کسی یرای شرکت در نماز جماعت از منزل خارج می شود،یا در مسجد،در انتظار نمازجماعت به سرمی برد پاداش کسی را داردکه دراین مدّت،به نمازمشغول بوده است.

تعدادحاضران در نماز جماعت هرچه بیشتر باشد،پاداش آن بیشتراست.این کلام رسول خدا{ع}است که فرمود:{ما کَثُرَفَهُوَ اَحَبُّ الی الله

حدیث جالبی دربیان فضیلت نمازجماعت است که قسمتی از آن دررساله های عملیه هم ذکرشده که ترجمه تمام حدیث چنین است:

اگر اقتدا کنند1نفر باشد،پاداش 150نمازداده می شود.

اگر اقتدا کننده2نفرباشد،پاداش600نمازداده می شود.

اگر اقتدا کننده3نفرباشد،پاداش1200نماز داده می شود.

اگر اقتدا کننده4نفرباشد،پاداش2400نمازداده می شود.

اگر اقتدا کننده5نفرباشد،پاداش4800نمازداده می شود.

اگر اقتدا کننده6نفرباشد،پاداش9600نمازداده می شود.

اگر اقتدا کننده7نفرباشد،پاداش19200نمازداده می شود.

اگر اقتدا کننده8نفرباشد،پاداش36400نمازداده می شود.

ولی،همین که عددافراد ازده نفرگذشت،حساب آنراجزخداکسی نمی داند.

درزمان پیامبر{ع}هرگاه افرادنمازجماعت کم می شدند،آن حضرت به جستجو وتفقّد ازافرادمی پرداخت ومی فرمود:شرکت در نمازصبح وعشاءبرمنافقان ازهرچیزسنگین تر است.